اختلاف بر سر مهریه
اختلاف بر سر مهریه ،یکی از مراحل پیش از عقد تعیین مهریه میباشد ، مراسمی که شاید باعث اختلافات زیادی بین دو خانواده و یا حتی باعث اتمام یک رابطه شود
این وضعیت معمولا در اغلب خانواده‌ها تکرار میشود و البته تعداد محدودی از خانواده‌ها نیز در شرایطی عاقلانه و برابر با هم به تفاهم می‌رسند و دیگر کار به چانه زنی بر سر میزان مهریه و تعداد و نوع سکه و... نمی‌رسد. یکی از مهم ترین مباحثی که در چنین جلساتی مایه دردسر و گاه اختلاف میان خانواده داماد و عروس میشود مساله تعیین مهریه است.
در شرایطی که قانون در زمینه ازدواج تنها به مسائلی کلی توجه دارد و همچنین ثابت کردن هر یک از مشکلات و مسائل خانوادگی در زمان بروز اختلاف، نیاز به طی کردن مسیری سخت و دشوار دارد ، طبیعی است که زنان به عنوان بخش آسیب‌پذیرتر در مشکلات خانوادگی تلاش میکنند تا در همان ابتدای زندگی که آقا داماد محو جمال و خلق و خوی عروس‌خانم شده و حاضر است برای او « جان» فدا کند ، از داماد یک تضمین درست و حسابی بگیرند.
البته برخلاف خود داماد ، معمولا خانواده او که آخر و عاقبت کار را می‌بینند ، کمی معقولانه فکر میکنند و به همین دلیل به سادگی ممکن است زیر بار مهریه سنگین نروند اما در نهایت و در اغلب خانواده‌ها نیز آنچه که به عنوان مهریه تعیین میشود ، چندان منطقی نیست و به همین دلیل در زمان بروز اختلاف‌های خانوادگی نمیتواند مشکل چندانی را از هر دو طرف حل کند و معمولا تبدیل به گرهی کور میشود که بر شدت مشکلات نیز اضافه میکند.
مهریه بر خلاف تصور بسیاری از زوج‌های جوان تضمین زندگی مشترک نیست بلکه به لحاظ دینی و مذهبی، هدیه‌ای است که در زمان عقد داماد به عروس می‌دهد.
آنچه که سبب شده تا وجود مهریه در عقدنامه کارکردی تضمینی پیدا کند ، از یک طرف رقم بالای مهریه‌های امروزی و از سوی دیگر وجود عبارت « عندالمطالبه » در مقابل میزان مهریه است و این به آن معنی است که از زمان عقد و وقوع نکاح آقا داماد به میزان مهریه درج شده در عقدنامه به همسرش بدهکار است و زن هر زمانی که بخواهد میتواند این حق را با بهانه و بی‌‌بهانه مطالبه کند و کسی هم حق ندارد او را از مطالبه این حق منع کند.
اگر داماد قصد پرداخت مهریه‌ای که تعیین میکند را نداشته باشد آن ازدواج شرعا مشکل دارد. بسیاری از افراد تصور میکنند تعیین مهریه سنگین مساله‌ای دینی است و این مساله مورد تاکید و تایید دین اسلام هم هست، اما اسلام به عنوان دینی که به ازدواج خیلی بها می دهد ، شرایط بسیار ساده‌ای را برای ازدواج در نظر گرفته و از نظر این دین، ازدواج در حد یک قرارداد ساده اما مقدس است.
با این نگاه تاکید اسلام نیز بر مساله مهریه تنها در حد و اندازه یک هدیه است و البته دین ما مانعی برای اینکه مرد بخواهد در ابتدای زندگی هدیه‌ای بزرگ به همسرش بدهد و یا اینکه طرفین تضمین‌های دیگری را هم برای ازدواج تعیین کنند ایجاد نکرده است.
رسیدن به تفاهم در تعیین مهریه
معمولا چون خانواده ها میدانند که تصمیمات دختر و پسر بر پایه احساسات است لذا در تعیین مهریه بیشتر خانواده ها ورود پیدا میکنند تا خوده دختر و پسر، پس لازم است پسر و دختر از قبل از نظر خانواده های خود در این مورد آگاهی داشته باشند هر چند که بعد از به اجرا گذاشتن مهریه معمولا خانواده ها پشت جوانهای خود را خالی میکنند ، بیشتر سعی کنید روی داشته ها و یا امکان داشتن مهریه را تعیین کنید ، بعنوان مثال پسری که به تازگی مشغول کار شده فاقد مسکن و پس انداز است تعیین مهریه سنگین برای چنین شخصی پشتوانه عقلایی ندارد حتی اگر پسر آنرا قبول کند، شاید نظر خانواده دختر بر این باشد که خب دختر ما قرار نیست که این مهریه را مطالبه کند اما مهریه سنگین حتی اگر مطالبه هم نشود فشار و استرس زیادی از نظر روحی و ورانی برای پسر ایجاد میکند
مهریه را کی داده کی گرفته ؟
شاید تا دهه های پیشین عبارت مهریه را کی داده و کی گرفته تا حد زیادی قابل پذیرش بود ، اما به سبب افزایش آمار طلاق و گسترش اطلاع رسانی امروزه شاهد آن هستیم که هم میدهند و هم میگیرند بی شک مهریه حق و حقوق عرفی و شرعی یک زن محسوب میشود و هیچ کس نمیتواند بر زنی که مهریه خود را مطالبه کرده خرده بگیرد
مهریه آیا ضامن خوشبختی برای دختر است ؟
حقیقت اینکه راه های زیادی وجود دارد که ، پسر بتواند دختر را وادار کند به بخشش مهریه ، ضمن آنکه آیا واقعا ماندگاری در ازدواج فقط بخاطر مهریه تاثیر مثبتی در خوشبختی دو طرف در ازدواج دارد ؟ وقتی فردی به فکر طلاق می افتد و عرصه را بر خود سخت ، حتی اگر جهت طلاق اقدام نکند دیگر پایه های آن ازدواج لغزیده است و اثرات سوء خود را در زندگی دو طرف نمایان میسازد ، بنظر می آید مهریه های سنگین بیشتر بعنوان اهرم فشار است جهت جلوگیری از طلاق توسط پسر
اگر پسری منو دوست داره پس نباید مهریه براش مهم باشه ؟
اولا دوست داشتن دو طرفه است ، پذیرش شروط ضمن عقد لزوما به معنای دوست داشتن و علاقه پسر نیست بلکه میتواند حاکی از تصمیمات هیجانی باشد ، دوما ارزش فردی در جایگاه همسر خوب و مناسب بالاتر از چند صد سکه یا چندین هزار سکه و خانه و ... است چرا که ارزشهای انسانی قابل معامله نیستند و همانطور که مهریه بالا نا مناسب است ، چانه زنی بر سر آن نیز صورت مناسبی ندارد
قانون چه می گوید
روزنامه خراسان مینوسیند : قانون مي گويد زن به مجرد عقد، مالک مهريه مي شود و مي تواند هرگونه تصرفي که بخواهد در آن انجام بدهد. قانوني صريح و روشن که ظاهراً کسي آن را جدي نمي گيرد که اگر مي گرفتند ديگر نيازي به نوشتن درباره جوانان گرفتار در پشت ميله هاي زندان نبود. به گفته رئيس ستاد ديه کشور بر اساس آخرين آمار تا آخر ارديبهشت ماه ۹۲ تعداد ۲۲۲۰ نفر بدهکار مهريه در زندان گرفتار هستند. افرادي که هيچ جرم ديگري ندارند و صرفاً بدهکار مهريه مي باشند. به گفته اسدا... جولايي اين آمار طي ماه هاي اخير کاهش قابل توجهي داشته است که دليل آن هم ابلاغ بخشنامه رئيس قوه قضاييه مبني بر زنداني نشدن مردان معسر و همچنين تلاش دامنه دار ستاد ديه براي تدوين قوانين مناسب تعيين سقف مهريه بوده است. وي معتقد است گاهي دعواي مهريه بين زن ومرد حتي قبل از آن است که زندگي مشترک آغاز شود و در اين بين بزرگترها هم مقصر هستند.
110 سکه عندالمطالبه و الباقی عندالاستطاعه ، طبق قانون اگر برای دادگاه اثبات شود مرد توانایی پرداخت سکه را دارد ، هیچ عذری پذیرفته نخواهد بود ، اگر مردی از پرداخت مهریه در صورتی که درت وان اوست خودداری کند مجازات زندان بهمراه دارد
هم پسر حق دارد و هم دختر
با توجه به شرایط فعلی پسران بر این اعتقادند اگر دختر بد بود و فقط بخاطر مهریه راضی به ازدواج شده باشد و فردای عقد همه مهر خود را مطالبه کند چکار کنیم ؟ یااز طرفی پسرانی که صاحب ملک و اموال هستند و مثلا بخشی از سهم خانه در عقدنامه بعنوان مهریه دختر تعیین شده (که باید حتما در محضر آن سهم قبل از عقد منتقل شود)چطور بخشی از اموال خود را به کسی که هنوز یک روز هم با من زندگی مشترک نداشته تقسیم کنم ؟ از طرفی دختران بر این عقیده هستند که اگر طرف مسئولیت پذیر نبود ، معتاد بود یا مشکلات اخلاقی داشت و بعد از مدتی قصد طلاق ، تکلیف دختر بعد از طلاق با توجه به اینکه شرایط دختر مطلقه در جامعه ما متفاوت است چه میشود ؟ همه افکار فوق حاکی از بی اعتمادی و بد بینی افراد جامعه نسبت به یکدیگر است که هر دو طرف حق دارند چنین افکاری داشته باشند
شايد بهتر باشد جوانان دو نکته را فراموش نکنند اول اين که به مجرد عقد، زن مالک مهريه مي شود و مي تواند هرگونه تصرفي که بخواهد در آن انجام بدهد و مهم تر اين که تجربه نشان داده جمله مهريه را چه کسي داده و چه کسي گرفته درست نيست چون مهريه را هم مي دهند و هم مي گيرند.
مقاله از : علی سلطانی مجد
