وظایف مردان در زندگی
در این مقاله ما به وظایفی که در طول زندگی متاهلی به عهده مردان است و آقایان با رعایت آنها میتوانند از برخوردن به مشکلات جلوگیری کنند، صحبت میکنیم.
۱ـ عذرخواهی کردن را عیب ندانید:
از هر خانم متاهلی بپرسید که موقع جروبحث کردن با همسرش چه چیزی بیشتر از همه آزارش میدهد، اکثرشان جواب میدهند که قبول نکردن و شانه خالی کردن شوهرشان از اشتباهاتش آزاردهندهترین چیزیست که در طول دعواها و سوتفاهمها، پیش میآید. این یک واقعیت انکارنشدنیست که اغلب مردان تمایل چندانی به ابراز پشیمانی و عذرخواهی کردن، ندارند. عذرخواهی صمیمانهای که از ته قلب باشد، بهترین و سریعترین راه حل برای ترمیم روابط است. باید قبول کنیم که در هر کدورتی دو طرف مقصر هستند و باید هرکسی به نوبه خودش و به اندازه سهمی که در آن دلخوری داشته، عذرخواهی کند. از ادای جملاتی چون «متاسفم!»، «ببخشید»، «جبران میکنم» و… نترسید و آن را راحت در جای مناسب خود بهکار ببرید.
۲ـ دست از مقایسه کردن همسرتان بردارید:
یکی از چیزهایی که خانمها به شدت روی آن حساس هستند، مقایسه شدن خودشان با زنی دیگر است. این را به خاطر داشته باشید که مقایسه کردن سم رابطه است و بیشتر در مواقعی که طرفین از یکدیگر خشمگین هستند یا هنگام بروز احساسات منفی خود، دست به مقایسه میزنند. اما گاهی این مقایسه کردن بدون هیچ غرضورزی خاصی است و در جهت مثبت بهکار گرفته میشود که باید گفت چنین مقایسهای هم برای زنان قابل قبول نیست و حتی ویرانگر رابطه است. هنگامیکه لب میگشایید تا شروع به مقایسه همسرتان کنید به این فکر کنید آیا خوشتان میآید همسرتان شما را با مرد دیگری مقایسه کند و دائم او را بالاتر از شما ببیند و از شما بخواهد از او الگوبرداری کنید؟ مطمئناً نه!
۳ـ مناسبتهای خاص را از یاد نبرید:
سالگرد آشنایی، تاریخ عقد، تاریخ رفتن زیر یک سقف، روز زن، تاریخ تولد و همه مناسبتهایی که برای زنان مهم است را به یاد داشته باشید. جزئیات کوچک و ساده برای زنان خیلی مهم است. لازم نیست در این مناسبات جشنهای آنچنانی تدارک ببینید یا به فکر یک هدیه بزرگ باشید. همین که زودتر از اینکه همسرتان حرفش را بزند آن را یادآور شوید و نشان دهید که حواستان به این روزها هست، خودش شادی بزرگی میتواند باشد. برخلاف تصور عموم، زنان هدیههای معنوی را به هدیههای مادی ترجیح میدهند. میتوانید با دعوت کردن او به یک رستوران قدیمی آن مناسبت را جشن بگیرید. اگر نسبت به این روزها بیتفاوت باشید همسرتان گمان میکند که نسبت به او بیتوجه هستید.در حالیکه ممکن است واقعیت اینطور نباشد.
۴ـ مشاجره مسالمتآمیز را یاد بگیرید:
همیشه هم مشاجره کردن بد نیست. در تاریخ هیچ زن و شوهری نبودهاند که در طول زندگی مشترکشان به مشکلی برنخورده و باهم بحث و مشاجره نکرده باشند. باتوجه به اینکه افراد با یکدیگر متفاوت هستند، بحث کردن زیاد پیش میآید و شاید برای همین است که از قدیم گفتهاند دعوا نمک زندگی است. البته منظور از این بحث و دعوا، برخوردهای خشن و فیزیکی نیست. گفتگوی معقولانه و منطقی بر سر مشکلات یکی از ارکانیست که هر زوجی باید آن را بلد باشند. یکی از نکات مهمی که در طول گفتگو باید رعایت کنند این است که هیچ کدام از طرفین نخواهند خودشان را بیتقصیر نشان دهند و مشکلات را به گردن فرد مقابلشان بیندازند. اگر این اتفاق بیفتد یقینا اوضاع از آنچه هست، وخیمتر خواهد شد و چهبسا به جداییهای بیمورد بینجامد.
۵ـ احساسات خود را به زبان بیاورید:
اغلب خانمها شنیداری هستند. یعنی باید چیزی را بشنوند تا باور کنند. دقیقا برعکس مردان که چندان شنیدن احساسات برایشان اهمیتی ندارد و بیشتر ترجیح میدهند در عمل ببینند تا باورشان شود. بنا به علتهای فرهنگی یا خصوصیات جنسیتی، آقایان در زندگی مشترک تمایل چندانی به بیان شفاف احساسات خود ندارند. فرهنگ عامه در بسیاری از کشورها بهویژه کشور ما، بهگونهای است که مردان تصور میکنند نباید در مورد احساساتشان صحبت کنند، چون ممکن است از ارزششان کم شود. بگذارید همسرتان از احساساتتان آگاه شود و در همهحال، یکدیگر را از احساساتتان باخبر کنید. مطمئنا سکوتهای طولانی و بروز ندادن آنچه در درونتان میگذرد، ضربه سختی به ازدواجتان وارد خواهد کرد.
۶ـ سعی در تغییر دادن همسرتان نکنید:
یکی از بزرگترین مشکلاتی که امروزه گریبانگیر زوجها شده است این است که با علم به تفاوتهای آشکار و بزرگ با یکدیگر ازدواج میکنند و این طور پیش خودشان میگویند که آن تفاوتها و خصلتهایی که به میلمان نیست را در طول زندگی در طرف مقابلمان تغییر میدهیم. فردی که در بیست و چندین سال با یک خصوصیت خاصی بزرگ شده است، تغییر دادنش مشکل یا غیرممکن است. به هیچ وجه نمیتوانید کسی را مجبور کنید که فلان خصلتش را کنار بگذارد. تا زمانی که خصوصیتی از او به شما یا دیگران آسیبی نمیزند، نباید دائما سعی کنید که خصلتهایش را تغییر دهید یا مثلا مدام در حین جروبحث به او بگویید که باید خودش را عوض کند. اما اگر رفتار غلطی را در همسرتان میبیند که نیاز به اصلاح دارد و به نفع خودش و اطرافیانش است که در آن رفتارِ بهخصوص تجدیدنظر کند، باز هم باید این موضوع را با لحن خیلی محتاطانه و در زمان مناسب با او در میان بگذارید تا نتیجه معکوس نگیرید.
از وظایف اختصاصی مرد نسبت به همسر و فرزندانش می باشد، عبارتند از:
1- سرپرستی خانواده
خانواده یک واحد کوچک اجتماعی است که باید مدیریت و سرپرست واحدی داشته باشد؛ زیرا سرپرست بودن زن و مرد به طور مشترک، کارسازنخواهد بود، در نتیجه یکی از زن و مرد باید رییس و سرپرست و دیگری معاون و تحت نظارت او باشد.
قرآن و اسلام بر اساس آیه (الرِّجالُ قَوَّامُونَ عَلَی النِّساءِ بِما فَضَّلَ اللَّهُ بَعْضَهُمْ عَلی بَعْضٍ وَ بِما أَنْفَقُوا مِنْ أَمْوالِهِمْ) «مردان سرپرست زنان هستند به خاطر مزیت هایی که خداوند برای بعضی نسبت به بعضی دیگر قرارداده است و به خاطر آنکه از اموال شان برای آنان هزینه می نمایند»، مردان را به عنوان سرپرست و مدیر خانواده معرّفی می نماید.
موقعیت سرپرستی مرد بر خانواده، به سبب وجود ویژگی هایی در مرداست؛ مانند برتری دوراندیشی مرد بر نیروی عاطفه و احساسات در حالی که زن سرشار از عاطفه است و برتری قدرت بدنی و نیروی جسمی که هم بتواندکارهای سنگین و اجرایی را بیشتر برعهده بگیرد و هم از حریم خانواده خوددفاع کند.
به علاوه مرد در برابر پرداخت هزینه های زندگی، حق مدیریت نیز به اوداده شده است. امام صادق علیه السلام فرمود: «سرپرستی خانواده، از سعادت مرد است».
البته باید دانست؛ مدیریت و سرپرستی مرد در خانواده به معنای مردسالاری و اجبار و تحمیل نیست، بلکه به گونه ای مسئولیت خود را ایفا کندکه به رشد مسائل اخلاقی و معنوی خانواده کمک کند و از ناهنجاری ها جلوگیری کند.
قرآن کریم می فرماید:
(یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا قُوا أَنْفُسَکمْ وَ أَهْلِیکمْ ناراً وَقُودُهَا النَّاسُ وَ الْحِجارَةُ)؛ «ای کسانی که ایمان آورده اید! خود و خانواده خویش را از آتشی که هیزم آن انسان ها و سنگ هاست، نگه دارید».
2- تأمین و توسعه زندگی
بر اساس تعالیم اسلام مخارج اقتصادی خانواده بر عهده مرد است و زن درامور اقتصادی خانواده مسئولیتی ندارد، هر چند درآمد زیادی داشته باشد.
مصادیق نفقه نیز عبارت است از تهیه مسکن، لباس، غذا و امکانات زندگی که به طور متعارف با وضعیت زن متناسب باشد
همچنین فراهم نمودن وضع اقتصادی بهتر و شرایط رفاهی بیشتر برای همسرو فرزندان از امور بسیار نیکو و پسندیده در زندگی خانوادگی است.
امام سجاد علیه السلام نیز فرمودند: «خداوند از کسی بیشتر خشنود است که بر خانواده اش توسعه دهد»
مردی که با داشتن قدرت مالی، به تهیه امکانات مناسب زندگی و تنوّع وفراخی آن برای همسر و اهل خانه اقدام نکند، خوشی و آسایش را از خانواده سلب نموده و زمینه بدبینی و بیزاری از او فراهم می شود.
حضرت رضا علیه السلام در این زمینه فرمود: «شایسته است که مرد بر خانواده اش توسعه دهد، تا آنان آرزوی مرگ او را نکنند».
3- تأمین امنیت خانواده
تلاش برای حفظ امنیت مالی، جانی و ناموسی همسر و فرزندان از وظایف مرد است؛ زیرا خداوند سرپرستی زن را بر عهده مرد قرار داده و از او خواسته است تا از وی نگهداری کند.
پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله فرموده اند: «کسی که در راه دفاع از اهل و عیال خود کشته شود، شهید است»
4- تأمین نیازهای عاطفی خانواده
لازمه شادابی و نشاط روانی زن این است که خود را محبوب همسر یافته واز عشق و علاقه او نسبت به خود مطمئن باشد؛ همین اعتماد و اطمینان، امنیت خاطر زن را تأمین کرده و به آرامش درونی او می افزاید؛ زیرا اگر زن درمورد محبت و علاقه همسرش نسبت به خود تردید کند، احساس درماندگی وناتوانی عاطفی به او دست داده و از اینکه نتوانسته عواطف شوهر را به سوی خود جلب کند، احساس شکست می کند.
در این میان باید توجّه داشت که زن به دلیل ویژگی های خاصی، اغلب نمی تواند به طور مستقیم از بی مهری یا کم توجّهی شوهر نسبت به خود گلایه کند؛ گویی این کار را یا در شأن خود نمی داند و یا آن را مایه تحقیر خود وچه بسا مایه تحقیر شوهر می داند؛ بنابراین یکی از مهم ترین وظایف اخلاقی مرد این است که از راه های مختلف نظیر گفتار، هدیه دادن و... همسر خود رااز محبتی که به او دارد، آگاه سازد.
پیامبر گرامی اسلام حضرت محمد صلی الله علیه و آله می فرمایند: «با زنان مهربانی کنید ودل هایشان را به دست آورید تا با شما همراهی کنند و هرگز آنان را مجبور و خشمگین نکنید»
ایشان همچنین فرمودند: «اگر مردی به همسرش بگوید «دوستت دارم» هرگز از قلب او خارج نمی شود».
امام علی علیه السلام نیز درباره آثار هدیه می فرمایند: «هدیه دادن باعث جلب دوستی ومحبت بین افراد می شود»
5- مشورت با همسر
استبداد رأی مرد به ویژه در مسائل مربوط به زندگی مشترک، او را گرفتاراشتباهات بزرگ می نماید، از سوی دیگر تصمیم گیری های یک جانبه از طرف مرد، بدون مشورت با همسر به روحیه همکاری اعضای خانواده آسیب می رساند. البته کشاندن مشکلات و سود و زیان های بیرون از خانه به داخل خانه لطافت روحی و نشاط عاطفی در میان اعضای خانواده را تحت الشعاع قرار می دهد و در این گونه موارد مشورت با همسر و فرزندان مناسب نیست. اما درباره نیازهای خانه و خانواده، مشورت خواهی از همسر جایگاه شخصیت او را تأیید نموده و به نوعی اعلام می شود: «تو مورد اعتماد من هستی». در این صورت زن خانواده نیز با شوهر خود احساس همبستگی می نماید و اگرهم تصمیمی اشتباه گرفته شد هر دو خود را مسئول وضع پیش آمده دانسته ومی کوشند آثار منفی آن را کم کنند.
6- مدارا، عفو و گذشت
خانواده کانون انس و الفت است و بر اساس محبّت و مودّت بنا شده است؛ بنابراین التزام به مدارا در رابطه با همسر و گذشت از غفلت و خطای وی، یکی از ضروریات زندگی مشترک است؛ زیرا انسان ها به سبب انسان بودن ازخطا و اشتباه مصون نیستندو اگر این دستور اخلاقی رعایت نگردد چه بسازندگی مشترک با مشکلاتی مواجه گردد.
لقمان حکیم در فرازی از سخنان خود می فرماید: «سه دسته اند که بایستی باآنان مدارا نمود: حاکم چیره و مسلط، زن و بیمار»
امام علی علیه السلام می فرمایند: «همیشه و در همه حال با همسرت مدارا کن و با او به نیکی معاشرت نما تا زندگیت باصفا و شادمان گردد»
محبت و مدارا با همسر علاوه بر آنکه باعث استحکام بنیان خانواده می گردد، به فرزندان نیز روش صحیح زندگی و آداب برخورد با دیگران رامی آموزد.
پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله فرمودند: «اگر مردی بر بدخلقی زنش صبر کند خداوندپاداشی که به حضرت داود علیه السلام داد به او می دهد»
7- کمک کردن در کارهای خانه
برای اینکه کانون خانواده گرم نگه داشته شود باید در سختی های زندگی همکاری شود. کمک کردن مرد به همسر در انجام کارهای خانه، نشانه صمیمیت، محبّت و احترام به همسر است، به طوری که اسلام برای کار کردن مرد در خانه پاداش فراوانی قائل است.
پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله فرمودند:
«لَا یخْدُمُ الْعِیالَ إِلَّا صِدِّیقٌ أَوْ شَهِیدٌ أَوْرَجُلٌ یرِیدُ اللَّهُ بِهِ خَیرَ الدُّنْیا وَ الآْخِرَةِ»
«به همسر و خانواده خدمت نمی کند، مگرشخص صدیق و درستکار و یا شهید و یا مردی که خداوند متعال خیر دنیا و آخرت را برایش خواسته باشد».
منابع :
سلامت نیوز - hawzah.net